Wróć na początek strony Alt+0
Przejdź do wyszukiwarki Alt+1
Przejdź do treści głównej Alt+2
Przejdź do danych kontaktowych Alt+3
Przejdź do menu górnego Alt+4
Przejdź do menu lewego Alt+5
Przejdź do menu prawego Alt+6
Przejdź do menu bocznego Alt+8
Przejdź do mapy serwisu Alt+9

Historia

 

Obszar, na którym położona jest Gmina Wieniawa, był kiedyś obszarem przejściowym, położonym na pograniczu Województwa Sandomierskiego i Mazowsza. Województwo Sandomierskie, które odziedziczyło swoje granice po dawnej dzielnicy sandomierskiej, sięgało po Pilicę. Część północna tej ziemi pod względem etnograficznym należy do Mazowsza. Okolice Wieniawy leżały w tzw. rejonie zagęszczonego osadnictwa. Był to ośrodek najważniejszy od Pilicy do Gór Świętokrzyskich, od południa okalał go duży pas lasów. Teren ten jest położony wyżej niż inne obszary regionu radomskiego, mniej zabagniony, posiadał też lepsze gleby od terenów ościennych. Obszar ten w czasach prehistorycznych był gęściej zaludniony niż inne. Na obszarze tym znajdował się gród książęcy Skrzynno, który był już grodem książęcym w epoce przedpaństwowej. Granica między parafią grodową Skrzynna a Radomia przebiegała wzdłuż Radomierzy (Radomki), na wschodzie sięgała pod Mniszek. Teren, na którym leżą dzisiejsza Wieniawa i Kłudno, należała więc kiedyś do Skrzynna. Kiedy powstało Kłudno vel Klodno, jak podają dawniejsze źródła, dokładnie nie wiadomo. Było to prawdopodobnie w wieku XIII lub wcześniej.

Według "Słownika Królestwa Polskiego", Wieniawa powstała na obszarze pobliskiego Kłudna. Mikołaj – dziekan kielecki, założył tu i uposażył Kościół parafialny, którego erekcję potwierdził w roku 1369 arcybiskup Jarosław ze Skotnik, opatrzywszy dziesięcinami stołu arcybiskupskiego ze wsi Klodno i Brodnowo. Do parafii włączono oprócz Klodna i Brodnowa jeszcze wsie: Jabłonica, Ryków i Kochanowo. W drugiej połowie wieku XV część Kłudna, na której zbudowany był Kościół, kupili Wieniawici i nazwali Wieniawą. Pozostała część należąca do innych właścicieli zatrzymała nazwę Kłudno.

Wieniawa jako oddzielna wieś powstała więc ponad 500 lat temu i jest "dzieckiem" znacznie starszego i większego Kłudna. Dla przykładu w roku 1827 Kłudno posiadało 31 domów i 246 mieszkańców, Wieniawa zaś w tym roku miała 16 domów i 112 mieszkańców. W roku 1885 w Kłudnie było 57 domów i 327 mieszkańców, w Wieniawie zaś 23 domy i 150 mieszkańców. Jak wiadomo, w wieku XV część Kłudna, na której zbudowany był kościół, kupili Wieniawici i nazwali Wieniawą, tak jak zwał się ich herb.

Warto również wspomnieć o Skrzynnie, któremu w roku 1308 Władysław Łokietek nadał prawa miejskie i część przekazał razem z wioskami m.in. Ruszkowicami opactwu sulejowskiemu, a część miejscowemu plebanowi jako jego uposażenie. Od tej pory, aż do XIX wieku Skrzynno należało do dwóch właścicieli. Posiadało w związku z tym dwa ratusze z oddzielnymi władzami miejskimi. W wieku XIV i XV samo Skrzynno (lub jego część) i kilka majątków w pobliżu znajdowało się w rękach potomków Piotra Włostowica herbu Łabędź. Pierwsza wzmianka, że Łabędziowie posiadali Skrzynno i niektóre okoliczne wsie, pochodzi z roku 1364. Miasto musiało być znaczącym ośrodkiem osadniczym i administracyjnym, skoro w roku 1368 przebywał w Skrzynnie Kazimierz Wieli, a w początkach wieku XVI odbywały się tu sejmiki ziemi sandomierskiej. o zamożności miasta świadczą działające cechy kupców, piwowarów, tkaczy, krawców ślusarzy, szewców, szynkarzy i liczne młyny. Na podstawie dostępnych źródeł wiadomo, że w Skrzynnie były dwa kościoły. W roku 1708, w czasie walk o tron polski pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim a Augustem II Sasem, pod Skrzynnem generał Rybiński, stronnik Augusta II stoczył przegraną bitwę ze stronnikiem Stanisława Leszczyńskiego starostą gnieźnieńskim Adamem Szmigielem. Podczas walk miasto zostało ograbione, zburzone i spalone. W drugiej połowie XVIII opaci sulejowscy sprzedali swoja część Skrzynna Karolowi Szydłowskiemu, staroście uszyckiemu. Niektóre źródła mówią, że nie sprzedali, lecz zamienili. Opat sulejowski Stanisław Potkański miałby około roku 1774 zamienić swoją część Skrzynna z Karolem Szydłowskim za dobra Bąków i inne wsie.

Po śmierci Karola Szydłowskiego następni właściciele nie dbali o rozwój miasta. Skrzynno po utracie praw miejskich w roku 1869 już nigdy nie odzyskało swojej świetności. Z tego okresu pozostał kościół pod wezwaniem Św. Szczepana, pobudowany w latach 1636-1648.

W miejscowości Plec w czasach okupacji hitlerowskiej rozegrała się historyczna bitwa. Ze wspomnień Państwa Garczyńskich oraz Pana Tadeusza Zwolskiego możemy wyobrazić sobie obraz tamtych wydarzeń. Przed wieczorem 16 stycznia, radziecka brygada pościgowa dotarła do wsi Plec, gdzie napotkała gwałtowny ogień nieprzyjaciela. Brygada pancerna rozwinęła swe bataliony i z marszu zaatakowała wroga, wyrzucając go ze wsi w kierunku zachodnim. Radzieccy czołgiści i artylerzyści liczyli na wypoczynek, a tymczasem płk. N. Konstantinow wydał rozkaz wkopania się w ziemię i przygotowania do obrony okrężnej licząc się z możliwością nocnego boju z wycofującymi się Niemcami. Wykonując rozkaz 1 batalionu czołgów zajął stanowisko na południe i południowy zachód od rubieży wsi. Drugi batalion zajął pozycje na jej północnym północno-zachodnim skraju, a trzeci batalion zasadził się i wkopał w ziemię na wschodnim obrzeżu miejscowości. Płk. Konstantinow w nocy z 16 na 17 stycznia skutecznie odparł atak niemiecki mimo, że pojazdy pancerne wroga wdzierały się na ich pozycje. Po godzinnej nocnej walce prowadzonej w zimowej scenerii rozświetlanej łunami pożarów. Po przegrupowaniu swych sił gen. Schmidt podjął decyzję nowego szturmu. Około godziny 4 nad ranem rozpoczęła się bitwa. Po długich meczących godzinach walki główne niemieckie zgrupowanie zostało kompletnie rozbite. Poległ również generał Schmidt. Dowódca 20 Brygady Pancernej płk. Konstantinow otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego a wielu żołnierzy odznaczono wysokimi odznaczeniami bojowymi.

 

Dane kontaktowe

Urząd Gminy w Wieniawie
ul. Kochanowskiego 88, 26-432 Wieniawa

tel. 48 673 00 01
fax. 48 377 73 07
e-mail: sekretariat@gminawieniawa.pl

Godziny urzędowania

  • Poniedziałek: 7.30-17.00
  • Wtorek-Czwartek: 7.30-15.30
  • Piątek: 7.30-14.00
projekt i hosting: INTERmedi@ zarządzane przez: CMS - SPI
Zamknij pasek info24 Zatrzymaj pasek info24 Uruchom pasek info24
Witamy na stronie internetowej Gminy Wieniawa     |     Serwis dla przedsiębiorcy     |     Kursy walut     |     Giełda     |     Pogoda-Wieniawa     |     
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności.
Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.